اگر تا به حال در کلاسهای یوگا یا مدیتیشن شرکت کرده باشید و یک جلسه انرژی درمانی مانند ریکی داشتهاید یا اگر فقط ویدیوهای آنلاین در مورد این موضوعات را تماشا کرده باشید، بدون شک در مورد هفت چاکرا و نقش آنها در جریان انرژی در بدن خود شنیدهاید. همچنین ممکن است چیزهایی در مورد اینکه چاکراها باز هستند و یا بسته نیز شنیده باشید! اما چاکراها دقیقاً چیستند و چگونه بر سلامت جسمی و روحی ما تأثیر میگذارند؟
در این مطلب نگاهی دقیقتر به چاکراهای اصلی شما خواهیم داشت. همچنین به توضیح تأثیر این مراکز انرژی بر ذهن و بدن شما خواهیم پرداخت. بهعلاوه اینکه چگونه باید چاکراهها را «باز» نگه دارید تا از لحاظ جسمی، ذهنی و عاطفی در بهترین جایگاه قرار بگیرید.
چاکرا چیست و معرفی هفت چاکرا

چاکراها اخیراً با محبوبیت روزافزون ورزش یوگا و به طور کلی فلسفههای عصر جدید شناخته شدهاند. آنها در واقع یک سیستم انرژی پیچیده و باستانی هستند که از هند سرچشمه گرفتهاند. چاکراها برای اولین بار در وداها، متون مقدس باستانی دانش معنوی که مربوط به ۱۵۰۰ تا ۱۰۰۰ قبل از میلاد است، ذکر شدند.
برخی می گویند ۱۱۴ چاکرا مختلف وجود دارد، اما هفت چاکرای اصلی وجود دارد که در امتداد ستون فقرات شما قرار گرفتهاند. معمولاً وقتی صحبت از چاکرا میشود، منظور این هفت چاکرا هستند. هر یک از این هفت چاکرا اصلی دارای رنگ و نام مشخصی هستند و هر یک در ناحیهای مشخص از ستون فقرات که از استخوان خاجی تا تاج سر امتداد یافته، قرار گرفتهاند.
در زبان سانسکریت، کلمه چاکرا به معنای دیسک یا چرخ است و به مراکز انرژی در بدن شما اشاره دارد. این چرخها یا دیسکهای انرژی در حال چرخش، هر کدام مربوط به دستههای عصبی خاص و اندامهای اصلی هستند. برای اینکه چاکراها در بهترین حالت خود عمل کنند، اصطلاحاً باید باز یا متعادل بمانند. اگر آنها مسدود شوند، ممکن است علائم فیزیکی یا احساسی مربوط به یک چاکرای خاص را تجربه کنید. در زیر به معرفی هفت چاکرا پرداختهایم.
چاکرای ریشه یا Root Chakra: تعادل و ثبات زندگی

چاکرای ریشه یا مولادهارا در پایین ستون فقرات و نخاع در محل دنبالچه قرار دارد و به شما احساس قرار گرفتن روی زمین را میدهد. این چاکرا برای شما اساس و بنیانی برای زندگی فراهم میکند. همچنین به شما کمک میکند تا احساس تعادل کنید و در برابر چالشها و بحرانها مقاومت کنید. چاکرای ریشه (روت) شما در واقع مسئول احساس امنیت و ثبات شما است. باز بودن این چاکرا به شما کمک میکند تا در برابر مشکلات توانایی تحمل داشته باشید و با اطمینان روی پای خود بایستید.
- رنگ: قرمز
- عنصر: زمین
- زمان شکلگیری: ۱ تا ۷ سالگی
چاکرای خاجی یا ساکرال: احساسات و خلاقیت هنری

چاکرای خاجی یا سوآدهیستانا درست در پایین شکم و ۵ سانتیمتر زیر ناف شما قرار دارد. این چاکرا مسئول انرژی جنسی و خلاقیت شما است. همچنین به نحوه برقراری ارتباط شما با احساسات خود و دیگران مرتبط است.
- رنگ: نارنجی
- عنصر: آب
- زمان شکلگیری: ۸ تا ۱۴ سالگی
چاکرای سولار پلکسوس یا مانیپورا: عزت نفس

چاکرای شبکه خورشیدی یا مانیپورا در بالای شکم و در ناحیه معده شما قرار دارد. این چاکرا مسئول اعتماد به نفس، خودباوری و عزت نفس شما است. همچنین به شما کمک میکند تا عملکرد خود را در زندگی کنترل کنید. مسدود بودن این چاکرا باعث تردید همیشگی و خجالتی بودن در ارتباط با دیگران خواهد شد.
- رنگ: زرد
- عنصر: آتش
- زمان شکلگیری: ۱۵ تا ۲۱ سالگی
چاکرای قلب یا آناهاتا: محبت، احساسات و عشق

چاکرای قلب یا آناهاتا در بالای قلب و در مرکز قفسه سینه قرار دارد. جای تعجب نیست که چاکرای قلب تماماً به توانایی ما در عشق ورزیدن و عشق گرفتن از دیگران مربوط است. قلب باز به معنای رحم، شفقت، مهربانی و عشق است. همچنین مسدود بودن آن نشانی از عدم درک متقابل و بیرحمی است. افراد با قلب بسته یقیناً نمیتوانند آغوش خود را رو به دیگران باز کنند.
- رنگ: سبز
- عنصر: هوا
- زمان شکلگیری: ۲۱ تا ۲۸ سالگی
چاکرای گلو یا ویشودها: ارتباطات کلامی با دیگران

چاکرای گلو یا ویشودا در ناحیه گلو قرار دارد. این چاکرا با توانایی ما در برقراری ارتباطات کلامی ارتباط دارد. در واقع این چاکرای گلو است که به چاکرای قلب صدا میدهد. این چاکرا به افراد کمک میکند تا احساسات خود را شفاف و صادقانه بیان کنند.
- رنگ: آبی فیروزهای
- عنصر: صدا یا موسیقی
- زمان شکلگیری: ۲۹ تا ۳۵ سالگی
چاکرای چشم سوم یا آجنا: غریزه آگاهی و حس ششم

چاکرای چشم سوم یا آجنا به منزله چشمی برای روح است و بین چشمان شما قرار دارد. چشم سوم مسئول شهود و غریزه قوی آگاهی است. همچنین این چاکرا با تخیل ارتباط مستقیم دارد. این چاکرا نمایندهای برای ارتباط با خالق است و توانایی ثبت اطلاعاتی فراتر از امور سطحی را برعهده دارد. در واقع شهود، تخیل و خرد نیز از همین چاکرا سرچشمه میگیرند.
- رنگ: بنفش یا آبی تیره
- عنصر: نور
- زمان شکلگیری: ۳۶ تا ۴۲ سالگی
چاکرای تاج یا ساهاسرارا: ارتباط معنوی با جهان

چاکرای تاج یا ساهاسرارا در بالاترین نقطه یعنی روی سر شما قرار دارد. ساهاسرارا نشاندهنده ارتباط معنوی شما با خود، دیگران و جهان کائنات است. همچنین این چاکرا مجرایی برای ارتباط با معنویت محض است. تعداد کمی از مردم میتوانند به درجهای برسند که چاکرای هفتمی باز داشته باشند و به درجهای بالا از آگاهی و هوشیاری نائل بیایند.
- رنگ: بنفش، سفید
- عنصر: آگاهی الهی
- زمان شکلگیری: ۴۳ تا ۴۹ سالگی
اگر چاکرا مسدود یا نامتعادل باشد به چه معناست؟
دکتر دایان مالاسپینا، متخصص درمان پزشکی یوگا، میگوید که ترجیح میدهد به جای به کار بردن عبارت چاکراهای مسدود شده، از چاکراهای نامتعادل استفاده کند. او توضیح میدهد: «معمولاً ممکن است کاهش جریان انرژی یا فعالیت بیش از حد انرژی در یک چاکرا وجود داشته باشد. در این صورت هرکدام با نتایج متفاوتی ظاهر خواهند شد».
به گفته او زمانی که یک چاکرا کم انرژی شود، در مورد ویژگیها و صفات مرتبط با آن چاکرا به مشکل برخواهید خورد. از سمت دیگر وقتی یک چاکرا بیش از حد فعال باشد، ویژگیهای منتسب به آن چاکراه وجه و نیروی غالب در زندگی فرد خواهند شد. این کاهش یا افزایش انرژی در چاکراها میتواند اثرات فیزیکی و عاطفی خاصی به همراه داشته باشد.
به عنوان مثال، چاکرای اول در مورد امنیت، بقا و اساس زندگی ما است. مالاسپینا میگوید اگر این چاکرا کم کار باشد، میتواند به صورت افسردگی و ناامنی ظاهر شود. در مقابل اگر انرژی بیش از حدی در این چاکرا وجود داشته باشد، میتواند تبعاتی همچون بیاحتیاطی و بیباکی نشان دهد.
پیشنهاد خواندنی: درباره یوگای خنده چه میدانید؟
آیا چاکرای مسدود شده میتواند بر سلامتی شما تأثیر بگذارد؟
به گفته مالاسپینا به طور کلی چاکراهایی که تعادل ندارند، ممکن است بر قسمتهای بدن که در نزدیکی آن چاکرا وجود دارند، تأثیر بگذارد. این قسمتها شامل اندامها، استخوانها، مفاصل و بافتهای نزدیک به آن ناحیه میشود.
مالاسپینا میگوید که از نظر روانی نیز عدم تعادل در چاکراها ممکن است باعث عدم تعادل عاطفی شود. عدم تعادل روانی و عاطفی شامل افزایش خشم، غم، ترس یا عدم تصمیمگیری است.
گوادالوپ ترونز، معلم معتبر یوگا و استاد شفادهنده ریکی نیز بر این باور است که: «توجه به احساسات روانی و فیزیولوژیکی بسیار مهم است. زیرا آنها میتوانند به یکدیگر هشدار دهند. شما میتوانید با توجه به تکانههای روانی یا فیزیکی خود علت اصلی مشکلات را بفهمید».
به گفته ترونز، تجربه استرس بیش از حد – از نظر جسمی یا ذهنی – ممکن است باعث عدم تعادل یک یا چند چاکرا شود. از سمت دیگر این احساس میتواند به شما بگوید در کدام چاکراها مشکلات دارید.
او میگوید: «عادات شخصی مانند همسویی یا وضعیت بدنی نامناسب، خوردن غذای ناسالم یا رفتارهای خود تخریبگر ممکن است باعث عدم تعادل چاکرا شود. همچنین عدم تعادل طولانی مدت ممکن است منجر به بیماریهای جسمی، مشکلات اسکلتی و عضلانی و البته چالشهای سلامت روان مانند افسردگی یا اضطراب شود».
پیشنهاد خواندنی: همه چیز درباره یوگای بارداری
چگونه میتوان چاکرا را رفع انسداد کرد؟
به گفته مالاسپینا، یک راه عالی برای ارتقای تعادل در چاکرا، ایجاد همسویی در بدن از لحاظ فیزیکی است. این راه شامل موارد زیر میشود:
- حرکات یوگا که با شرکت در کلاسهای آموزش یوگا فراخواهید گرفت.
- تمرینات تنفسی برای چرخش جریان انرژی
- مدیتیشن برای ایجاد روشنایی ذهن
لازم است بدانید برای تنظیم دقیق انرژیهای هر چاکرا، حالتهای فیزیکی یوگا بخصوص وجود دارد. در اینجا ما چند روش را به شما معرفی کردهایم که میتواند به رفع انسداد هر یک از هفت چاکرا شما کمک کند. شما میتوانید با انجام یوگا در منزل به رفع انسداد چاکراهای خود کمک کنید.
حرکت یوگا برای چاکرای ریشه
چاکرای ریشه چاکرای پایه است و عملکرد شما را منعکس میکند. ژست درختی (Tree Pose) یا هر حالت تعادلی، مانند Mountain Pose یا جنگجو، برای ایجاد یک رابطه قویتر با پایه بدن شما عالی است.
بریج پوز برای چاکرای ساکرال
چاکرای ساکرال یا خاجی با ناحیه تناسلی ما مرتبط بوده و مسئول خلاقیت و احساسات ما است. ژستهایی مانند Bridge Pose یا حرکاتی که مفصل ران را کاملاً باز میکند (مثل Pigeon pose و حرکت مارمولک) برای تقویت این چاکراه مناسب هستند. این حرکات قسمتی را که چاکرای خاجی قرار دارد هدف قرار میدهند.
چاکرای شبکه خورشیدی
چاکرای شبکه خورشیدی در مورد آتش درونی شماست و در اطراف هسته و مرکز بدن قرار دارد. به همین دلیل است که ژستهای تقویتکننده مرکزی، مانندBoat pose (navasana) یا Triangle pose، برای تقویت عضلات شکم و ایجاد تعادل بیشتر در این چاکرا عالی هستند.
چاکرای قلب
چاکرای قلب شما، نقطه ادغام بین چاکراهای پایین و چاکراهای بالاتر است. این نشاندهنده توانایی ما برای باز کردن روابط عمیقتر با دیگران است. برای رفع انسداد این چاکرا، حرکات بازکننده قلب مانند Camel Pose یا Wheelتوصیه میشود. همچنین حالت Cow face pose نیز میتواند حرکت یوگایی خوبی باشد. این حرکت به باز کردن سینه، شانهها و بازوهای شما کمک میکند تا بتوانید دیگران را با کیفیت بیشتری در آغوش بگیرید.
چاکرا گلو
چاکرای گلو مرکز ارتباط شما است. plow و fish حالتهای عالی برای باز کردن چاکرای گلو هستند. هر دوی این حرکات به باز شدن پشت و جلوی گردن شما یعنی جایی که چاکرای گلو در آن قرار دارد، کمک میکنند.
چاکرای چشم سوم
چاکرای چشم سوم بر توانایی شما در حس ششم و پیشگویی احتمالات در آینده متمرکز است. همچنین با استفاده از این چاکرا شما میتوانید رویاپردازی کنید و رویاهایتان را به واقعیت زندگی نزدیک کنید.
ژستهایی که شامل اتصال نزدیک بالاتنه به پایینتنه میشود در این حالت توصیه میشوند. ژستهایی مانند Forward Fold یا Folded Eagle برای چشم سوم عالی هستند. در این حالتها، خود برتر ما، که توسط بالاتنههای ما نشان داده میشود، با قسمتهای ریشهدارتر بدن ما یعنی پاها، ارتباط برقرار میکند تا بتوانیم یک رویا را به یک واقعیت فیزیکی تبدیل کنیم.
چاکرای تاج
چاکرای تاج بر ارتباط شما با خود برترتان حکمرانی میکند. به همین دلیل است که ژست یوگای Savasana یا ژست جسد برای تقویت این چاکرا توصیه شده است. این ژست به تقویت چاکرای تاج شما کمک میکند و شما را با خود ابدیتان – روحتان – مرتبط میکند. همچنین به شما یادآوری میکند که از کجا آمدهاید و به کجا خواهید رفت.
سوالات متدوال درباره چاکرا و تمرین چاکراها
خیر. چاکراها معمولاً انرژی را از چاکرای قبلی خود دریافت کرده و مراحل ارتقا و رشد را طی میکنند.
کندالینی در فرهنگ بودائیسم به نوعی انرژی در بدن اشاره میکند که در پایین ستون فقرات قرار دارد. این انرژی در سه دوره کودکی، بلوغ و مرگ افراد آزاد میشود.
پروسه باز شدن چاکراها از چند دقیقه تا هفتهها میتواند به طول انجامد. زمانی که شما در چاکرای مورد نظر احساس ارتعاش، گرما و فشار کنید بدنی معناست که چاکرا باز شده است.
بدون دیدگاه، دیدگاه خود را در زیر اضافه کنید!