عکاسی طبیعت: از سیر تا پیاز

عکاسی را از ابتدای پیدایشش، یکی از ابزارهایی می‌دانستند که می‌تواند در دست تمام مردم باشد. عکاسی طبیعت، عکاسی از مناظر طبیعی، عکاسی پرتره و… همگی ژانرهایی از عکاسی بوده‌اند که به مرور شکل گرفته‌اند و شاید به نظرتان بیاید که دیگر هر ژانری تبدیل به یک تخصص شده باشد. اما آنچه از ابتدا عکاسی ادعایش را داشته است، این بوده که شما به عنوان یک شهروند عادی نیز می‌توانید عکاسی کنید و از عکاسی به عنوان یک هنر و فن لذت ببرید.

ما در این مقاله اکتیک می‌خواهیم شما را با عکاسی طبیعت آشنا کنیم و به شما آموزش دهیم که چگونه می‌توانید بهترین تجربه را از عکاسی در طبیعت داشته باشید. عکاسی از طبیعت دسته‌های گوناگونی دارد، ولی شما می‌توانید با تشخیص تجهیزات مناسب برای عکاسی، بهترین نوع از عکس‌های مدنظرتان را ثبت کنید.

عکاسی طبیعت یا منظره؟

شاید کمی تعجب کنید، اما هر عکسی که در طبیعت می‌گیرید، نمی‌تواند در ژانر عکاسی طبیعت بگنجد. عکاسی طبیعت یا همان Nature Photography طیف وسیعی از عکس‌ها را در بر می‌گیرد و به نمایش عناصر طبیعی مانند مناظر، حیات‌وحش، گیاهان و بافت‌های طبیعی اختصاص دارد. بنابراین طبق تعریف، اگر انسان در تصویر عکاسی حضور داشته باشد، آن عکس را نمی‌توان عکس طبیعت به شمار آورد.

از طرفی دیگر، اگر حضور انسان جزئی باشد و تمرکز تصویر بر فضای طبیعی یا ساخته‌ی دست‌ انسان، مانند شهر قرار گیرد، آن عکس را می‌توانیم جزو عکاسی منظره یا همان Landscape Photography به حساب آوریم. ما در اینجا از این تفاوت فعلا صرف نظر می‌کنیم و در ادامه از عبارت «عکاسی طبیعت» خواهیم کرد.

از رشته‌کوه‌های البرز و زاگرس تا ساحل نیل‌گون خلیج فارس، مملو از سوژه برای عکاسی طبیعت است.

چگونه از مناظر طبیعی عکاسی کنیم؟

پیشرفت تکنولوژی دستاوردهای زیادی برای عکاسی با موبایل داشته است. شما اکنون می‌توانید با موبایل، به بسیاری از تکنیک های عکاسی به راحتی دسترسی پیدا کنید. این تکنیک می‌توانند به ما کمک کنند تا بهترین عکس‌ها را از مناظر طبیعی داشته باشیم. در اینجا به مرور برخی از این نکات می‌پردازیم.

• بهترین کادربندی را داشته باشید: بسیار مهم است که شما همان ابتدا یک کادربندی درست داشته باشید. تلاش کنید در عکاسی طبیعت عناصر زائد را حذف کنید، به جای اینکه فکر کنید بعدتر آن‌ها را کراپ می‌کنید (برش می‌دهید). زیرا با کراپ، کیفیت تصویر شما افت خواهد کرد. در ترکیب‌بندی عکاسی طبیعت سعی کنید بُعد ایجاد کنید. چطور؟ با قراردادن چیزهایی در جلوی کادر و منظره در پس‌زمینه آن.
• زمان عکاسی را بشناسید: مهمترین چیز در عکاسی نور است.- فوتوگرافی در لغت یعنی نور+نگاری- بنابراین تلاش کنید بهترین زمان را برای عکاسی طبیعت انتخاب کنید. از نور مستقیم آفتاب اجتناب کنید. منتظر طلوع و غروب خورشید باشید، زیرا علاوه بر اینکه شدت نور کم می‌شود، جلوه خاصی به تصاویرتان می‌دهد.
• در صورت امکان از سه‌پایه یا لرزشگیر استفاده کنید: عکاسان حرفه‌ای برای عکاسی در طبیعت همواره از سه‌پایه استفاده می‌کنند. این کار به آن‌ها این اجازه را می‌دهد تا با دقت بیشتری سوژه‌های خود را ثبت کنند.

عکاسی از حیات وحش با موبایل؟ چرا که نه!

در ابتدا به نظر می‌آید عکاسی از حیات وحش تجربه‌ای دشوار است که فقط از عهده عکاسان حرفه‌ای برمی‌آید. شاید هم موبایل گزینه‌ای ایدئال برای عکاسی حیات وحش نباشد. مشخص است که بهتر و منطقی‌تر است تا از این یک شیر در فاصله‌ای دور و با تجهیزات حرفه‌ای عکاسی شود.

اما آیا فکر کردید توریست‌هایی که به بازدید حیات وحش می‌روند، چگونه عکاسی می‌کنند؟ آیا آن‌ها دوربینشان را غلاف می‌کنند؟ مسلما خیر! پس چرا شما با آموزش عکاسی طبیعت تکنیک‌ های این عکاسی را یاد نگیرید؟

• محتاط باشید و سر و صدا ایجاد نکنید: حتی اگر با حیوان درنده‌ای روبرو هستید، کوچکترین صدا یا دیدن انسان می‌تواند آن‌ها را بترساند و فراری دهد. پس بهتر است در سکوت عکاسی کنید. خاموش‌ کردن صدای شاتر دوربین فراموش نشود.
• اگر به عکاسی طبیعت و به‌ویژه عکاسی حیات وحش علاقه‌مندید و می‌خواهید با موبایل عکاسی کنید، حتما به یک موبایل، با دوربینی با کیفیت، نیازمندید. باید سنسور گوشی شما به اندازه کافی بزرگ باشد و کادرهایتان باید آنقدر دقیق بسته شود که نیازی به برش نداشته باشد. حتما پیش از آنکه به حیات وحش بروید، عکاسی‌ از منظره (حتی مناظر شهری) را تمرین کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا به درک بهتری از نوردهی و کادربندی برسید. زیرا زمان در عکاسی حیات وحش محدود است.
• اگر «می‌توانید» نزدیک شوید. در عکاسی حیات وحش یکی از فاکتورهای مهم حفظ امنیت شماست. حواستان باشد که به چه منظره و یا صحنه‌ای نزدیک می‌شوید. در عکاسی طبیعت هر آن ممکن است اتفاقی در کمین باشد. اما این بدان معنی نیست که شما فقط از دور به عکاسی بپردازید. بلکه برعکس، باید تلاش کنید با حفظ امنیت خود، تا حد ممکن به سوژه نزدیک شوید.

پیشنهاد خواندنی: درباره عکاسی از حیوانات بیشتر بخوانید.

تجهیزات مناسب برای عکاسی از طبیعت

همان‌طوری که پیش‌تر گفته شد، کیفیت دوربین در عکاسی طبیعت بسیار مهم است. چون شما رنگ‌ها و نورهای متفاوتی را تجربه می‌کنید و بسیار در پی آن خواهید بود که در عکاسی با موبایل نیز بتوانید آن‌ها را ثبت کنید. دوربینی با کیفیت متوسط باعث می‌شود تا شما در ته‌مایه‌های رنگی تصویر خود، اعوجاج‌هایی مشاهده کنید. این اعوجاج‌ها تصاویرتان را خراب می‌کند.

• زوم اپتکال: اگر بتوانید از موبایلی مانند iPhone 13 Max Pro یا Samsung Galaxy S22 Ultra که دارای زوم اپتیکال هستند استفاده کنید، گامی بزرگی برداشته‌اید. زیرا اغلب نزدیک شدن به سوژه کار دشواری خواهد بود و زوم اپتیکال به شما کمک می‌کند تا در عکاسی طبیعت تصویری با کیفیت داشته باشید.
• مقاوم در برابر تغییرات دمایی، غبار و باران: آنچه می‌دانیم این است که در طبیعت، اغلب ما با تغییرات متناوب آب‌ و هوایی روبرو هستیم، بنابراین بهتر است در انتخاب موبایل به مقاوم بودن آن توجه ویژه‌ای داشته باشید.
• سه‌پایه: سه‌پایه به گونه‌ای طراحی شده است تا دوربین شما را ثابت نگه دارد. برای عکاسی در طبیعت، احتمال زیادی وجود دارد که دوربین‌تان در میان ماسه، گل، یا صخره‌ها از دستانتان رها شود. هرچند عکاسی با سه‌پایه کمی از سرعت عکاسی در طبیعت می‌کاهد، اما می‌تواند تجربه‌ای مطمئن را برای شما به ارمغان آورد.
• ماکرو: اگر به عکاسی ماکرو علاقه‌مند هستید، در عکاسی طبیعت می‌توانید بهترین نمودهای آن را پیدا کنید، بنابراین به سراغ دوربینی بروید که دارای لنز ماکروی باکیفیتی است.

ترفندهای آموزش عکاسی در طبیعت

• طبیعت و حیات وحش جایی است که ابعاد وسیعی از سوژه‌ها حضور دارند؛ از ریزترین‌ها آن‌ها مانند حشرات گرفته تا عظیم‌ترین‌شان مثل اقیانوس‌ها. ما گاهی به‌خاطر مناظر وسیع‌تر ممکن است از سوژه‌های کوچک اما جالب غافل شویم.

اگر به دنبال سوژه‌های خاص در طبیعت می‌گردید، یک ترفند بسیار جالب این است که دوربینتان را ۱۸۰ درجه بچرخانید. یعنی لنز در قسمت پایین گوشی قرار گیرد. این کار به شما اجازه می‌دهد تا کادر را بهتر پُر کنید، زیرا می‌توانید با سوژه هم‌تراز شوید. سعی کنید روی زمین بنشینید و یا حتی اگر زمین خشک است، می‌توانید دراز کشیدن را هم امتحان کنید تا به زاویه دید مناسب برسید.

• از عمق میدان دوربین استفاده کنید. عمق میدان به زبان ساده همان ویژگی‌ای است که به شما اجازه می‌دهد تا عکس‌هایی با پس‌زمینه‌هایی محو داشته باشید. این ویژگی در لنزهای ماکرو می‌تواند به جدا کردن سوژه از پس‌زمینه کمک کند. برای عکاسی از جانوران، استفاده از عمق میدانِ کم جلوه‌ای بی‌نظیر به عکستان می‌بخشد.
• از Burst mode استفاده کنید. احتمالا موبایل شما مانند هر دوربین دیگری دارای Burst mode یا همان حالت انفجاری است. با این ویژگی شما می‌توانید عکس‌های پشت‌ سر هم زیادی بگیرید. و از این طریق شانس داشتن یک لحظه بسیار ناب در عکاسی طبیعت را بالا خواهید برد.
• اگر می‌خواهید انسان در عکس‌هایتان حضور داشته باشد، یا به عبارتی به ژست های عکس انداختن در طبیعت می‌گردید، استفاده از ترفندها به ویژه، استفاده از وارونه‌کردن گوشی و عمق میدان، می‌تواند به شما در داشتن یک عکس خوب، بسیار کمک کند.

نکات پایانی

عکاسی طبیعت ژانری بسیار پرهیجان است که دنیای وسیعی از تصاویر را در بر می‌گیرد. اکنون با رشد تکنولوژی و در دسترس بودن دوربین‌های موبایل با کیفیت، شما هم می‌توانید تصاویری زیبا از عکاسی در طبیعت داشته باشید.

عکاسی طبیعت در ایران، به‌واسطه اقلیم منحصربه‌فرد سرزمین‌مان، بسیار پرطرفدار است. از رشته‌کوه‌های البرز و زاگرس تا ساحل نیل‌گون خلیج فارس، مملو از سوژه برای عکاسی طبیعت است. شما نیز می‌توانید با کمی تمرین، کمی ماجراجویی، و البته استفاده از تجهیزات درست عکاسی طبیعت، بهترین عکس‌ها را از طبیعت ایران ثبت کنید.

سوالات متداول درباره عکاسی طبیعت