مکرومه بافی یکی از زیباترین صنایع دستی است. در این هنرْ پارچه، منسوجات یا اکسسوری‌ها از گره‌زدن الیاف بلند و باریک به یکدیگر ساخته می‌شوند. الیاف به‌کاررفته در مکرومه بافی به نخ مکرومه بافی و حتی طناب مکرومه بافی معروف هستند. این نخ یا طناب را می‌توان از مواد مختلف ساخت. هرچند علاقه‌مندان به مکرومهْ اغلب الیاف طبیعی را ترجیح می‌دهند. انواع نخ مکرومه را می‌توان برای ایجاد طیف گسترده‌ای از اشیاء تزئینی، جواهرات و وسایل خانه استفاده کرد. ما در ادامه به شما انواع نخ مکرومه را معرفی خواهیم کرد و از این خواهیم گفت که اصولاً انواع نخ مکرومه بر چه اساسی تقسیم‌بندی می‌شوند و در حالت کلی چه نخ‌هایی به‌عنوان نخ‌های اصلی مکرومه بافی خودشان را از دیگر همنوعانشان متمایز می‌کنند؟
آنچه می‌خوانید
انواع نخ مکرومه بر چه اساس دسته‌بندی می‌شوند؟
ده‌ها نوع نخ وجود دارد، اما الیاف نخ را می‌توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد: طبیعی و مصنوعی. الیاف طبیعی شامل نخ‌هایی است که از الیاف پنبه، پشم، ابریشم و آلپاکا ساخته می‌شود. همچنین نخ‌هایی وجود دارند که از الیاف ابریشم و نخ بامبو تشکیل می‌شوند، حتی نخ‌های طبیعی از جنس موهای لاما و موهای سگ نیز وجود دارد. از سوی دیگر، نخ‌هایی وجود دارند که از مواد مصنوعی مانند ابریشم مصنوعی، نایلون و آکریلیک ساخته شده‌اند. نخ‌های ساخته‌شده با الیاف طبیعی معمولاً گران‌تر از نخ‌های ساخته‌شده با الیاف مصنوعی هستند. این امر به‌ویژه در صورتی صادق است که الیاف به‌روش ارگانیک تولید شوند.
هنوز تنوع زیادی در انواع نخ وجود دارد. یکی از تغییرات کلیدی، نحوه رنگ‌آمیزی نخ است. در برخی موارد به نخ هیچ رنگی داده نمی‌شود و در حالت طبیعی از آن استفاده می‌شود. در موارد دیگر، الیاف با یکی از انواع رنگ‌ها، رنگ‌آمیزی می‌شوند. برخی از افرادی که ترجیح می‌دهند از محصولات کاملاً طبیعی استفاده کنند، نخی را انتخاب می‌کنند که با رنگ‌های گیاهی طبیعی رنگ‌آمیزی شده است. همچنین در‌حالی‌که بیشتر الیاف نخ از گیاهان و حیوانات به‌دست می‌آیند، انواع خاصی از الیاف نخ وجود دارد که در واقع با فلز ساخته می‌شوند. در برخی موارد از نقره برای ایجاد الیاف استفاده می‌شود. این کار می‌تواند درخشندگی فوق‌العاده‌ای به نخ بدهد.
روش دیگر رنگ آمیزی نخ، رنگ‌آمیزی دستی یا آغشته‌کردن نخ به رنگ است. این نوع نخ‌ها، نخ‌های مخصوصی هستند که برای ایجاد یک جلوه بسیار خاص، رنگ می‌شوند. افکت‌ها معمولاً تغییراتی در رنگ نخ یا تناژهای مختلف در یک رنگ ایجاد می‌کنند. این نوع نخ‌ها، معمولاً بسیار گران‌تر از نخ‌هایی هستند که به‌صورت مکانیکی رنگ می‌شوند. برخی از الیاف نخ به‌صورت دستی به نخ ریسیده می‌شوند در‌حالی‌که الیاف دیگر با استفاده از ماشین‌آلات ریسیده می‌شوند. نخ‌های تابیده‌شده با دست، مانند نخ‌های رنگ‌شده، گران‌تر از نخ‌هایی هستند که با ماشین‌ها ریسیده می‌شوند. این مورد صرفاً به‌این‌دلیل است که برای انجام این نوع کارها با دست، ساعات کار انسان بسیار بیشتر از زمان انجام کار توسط یک ماشین است. نگران نباشید آموزش مکرومه بافی را که آغاز کنید آشنایی با انواع نخ کار سختی نیست.
از چه نخی می‌توان برای مکرومه استفاده کرد؟
از نظر فنی، تقریباً از هر الیاف بلند و باریکی می‌توان به‌عنوان نخ مکرومه استفاده کرد، با این دیدگاه انواع نخ مکرومه می‌تواند شامل هر چیزی از ریسمان نخی گرفته تا مواد غیرعادی‌تر مانند کیسه‌های پلاستیکی بازیافتی باشد. با این حال، اغلب علاقه‌مندان به مکرومهْ به مواد طبیعی‌ای مانند کنف، پشم یا حتی چرم علاقه دارند. همچنین الیاف مورد استفاده برای تولید انواع نخ مکرومه، ممکن است برای ایجاد توپ‌های نخی رنگارنگ استفاده شوند. بسیاری از فروشگاه‌های لوازم صنایع دستی قرقره‌های انواع نخ مکرومه را در ضخامت‌ها و رنگ‌های مختلف می‌فروشند.
هنگام اجرای یک اثر مکرومه‌بافی‌شده، دو یا چند رشته از انواع نخ مکرومه را در یک الگوی تنظیم‌شده به‌هم گره می‌زنند تا یک نوار یا ورق پارچه‌ای را تشکیل دهند. بسته به روش گره‌زنی، سطح حاصل‌شده ممکن است دارای بافتی گشاد و باز باشد که شبیه توری است، یا بافتی تنگ که یک پارچه بسته را ایجاد می‌کند. از انواع نخ مکرومه می‌توان صنایع دستی بسیار متنوعی ساخت؛ معمولاً برای ساخت جواهراتی مانند گردنبند و دستبند از این هنر استفاده می‌شود. گاهی اوقات، مهره‌ها یا تزئینات دیگر هم به‌صورت روی مکرومه چسبیده یا آویزان می‌شود تا به یک جواهر یا اکسسوریْ جذابیت بصری بیشتری اضافه شود.
شناخت انواع نخ مکرومه
تلاش برای یافتن بهترین نخ برای مکرومه بافی می‌تواند بسیار ترسناک باشد. از بیرون به نظر می‌رسد که پیداکردن نخ کاری ندارد. با این حال، نخ مکرومه از آنچه فکر می‌کردید متنوع‌تر است. نخ مکرومه دارای انواع رشته‌ها، ضخامت و رنگ‌هاست. و از میان انواع نخ مکرومه، می‌توانید کنف، ابریشم، نخ گلدوزی، نخ فلزی و پشمی را انتخاب کنید. بافت، رنگ، سفتی و عرضْ همگی بر ظاهر مکرومه تمام‌شده تأثیر می‌گذارد. ما در ادامه دو نوع اصلی بین انواع نخ مکرومه را به شما معرفی کرده‌ایم. شناخت همین دو نوع کافی است تا ترستان درباره کار کردن با نخ بریزد. در کنار این دو مورد از نخ جوت که کمتر شناخته شده است، هم حرف زده‌ایم.
نخ تک رشته‌ای مکرومه
نخ مکرومه تک رشته‌ای، نازک‌ترین و محبوب‌ترین نخ موجود برای خلق هنرهای الیافی است. درست همان‌طور که از نام آن پیداست، این نخ از یک رشته پیچ‌خورده از الیاف پنبه طبیعی ساخته شده است. این نخ با نام «پنبه طبیعی» هم شناخته می‌شود، چون بافته نمی‌شود و فقط محکم پیچ‌خورده است. این نخ به اندازه سایر انواع نخ مکرومه، محکم نیست، اما با حضور دیوارپوش‌ها، پرها و پرده‌ها یک متریال عالی به نظر می‌رسد و احساس نوستالژیکی به بیننده‌های مکرومه منتقل می‌کند! نخ تک‌رشته‌ای برای خلق آثاری مناسب است که قرار است حاشیه نخی داشته باشند، چون انتهای پنبه‌ای نخ به‌راحتی برس‌کشی می‌شود و پس از تکمیل‌شدن فوق‌العاده به‌نظر می‌رسد! به این نوع نخ، نخ مکرومه نرم‌تاب هم گفته می‌شود.
نخ چند رشته‌ای مکرومه
بیشتر اوقات، نخ چندرشتهای مدرن از سه رشته پیچ‌خورده ساخته می‌شود، اما در طول تاریخ، طناب ۶ رشته‌ای به یک استاندارد بین نخ‌های چندرشتهای مکرومه تبدیل شده بود، اما نخ‌های چندرشتهای امروزی به سنگینی و زبری طناب‌های گذشته نیستند و در‌عین‌حال استحکام فوق‌العاده‌ای دارند. این طناب‌ها بسیار قوی‌تر از طناب یک رشته‌ای هستند و زمانی که از آنها برای آویزهای گیاهی، صندلی و صندل استفاده می‌شود، عملکرد فوق‌العاده خود را نشان می‌دهند. به این نوع نخ، نخ مکرومه تابیده گفته می‌شود.
کاربرد نخ جوت در مکرومه بافی
شما همچنین می‌توانید با نخ‌های بافته‌شده، یک بانوج عالی و نرم برای خودتان بسازید. در بین نخ‌های بافته‌شده، نخ جوت هم در دسترس ماست. جوت یک متریال خشن اما مجلل است. وقتی جوت را لمس می‌کنید زبری آن کاملاً احساس می‌شود و همین زبری هم هست که حس مکرومه‌های قدیمی و روستایی را به ما منتقل می‌کند چون جوت عملاً یک خصلت بوهمی دارد. از نخ جوت می‌توان برای ساخت انواع صندلی، لوستر و هر شی مستحکم دیگر استفاده کرد.
اهمیت ضخامت انواع نخ مکرومه
ضخامت‌های مختلفی وجود دارد که می‌تواند کیفیت مکرومه را بهبود ببخشد یا از بین ببرد. برای مثال با استفاده از نخ خیلی نازک، بافت بصری را از دست خواهید داد. استفاده از طناب بیش از حد ضخیم هم می‌تواند منجر به ساخت یک اثر درهم و ناجور بشود. هیچ ضخامت قطعی‌ای برای نخ مکرومه وجود ندارد و استفاده از هر ضخامتی واقعاً به موقعیت بستگی دارد. تجربه نشان داده است که ضخامت ۳ و ۵ میلی‌متری تقریباً در هر شرایطی به کار می‌آید. به‌همین‌دلیل هم هست که برخلاف نخ بسیار نازک یا ضخیم، بافتن و گره‌زدن این نخ با این اندازه آسان هم هست.
همچنین نخ ۱ میلی‌متری هم در اصل فقط نخ پنبه‌ای است. می‌توان از آن برای ساخت پروژه‌های کوچک و با جزئیات زیاد مانند (دیوارپوش های مینیاتوری پیچیده)، استفاده کرد. با این حال، اگر انگشتان ریزی نداشته باشید، کار با آن می‌تواند بسیار سخت باشد! در سمت دیگر، نخ ۸ میلی‌متری برای کارهای سنگین مناسب است و می‌توانید از آن برای انواع کارهایی که نیاز به بافت‌های درشت دارد، استفاده کنید.
حرف آخر؛ چرا شناخت انواع مختلف نخ مکرومه مهم است؟
شناخت انواع نخ مکرومه مهم است به این دلیل که در مکرومه بافی مدرن برخلاف آنچه قبلاً در تاریخ مکرومه بافی می‌دیدیم لزوماً از چند نوع نخ خاص استفاده نمی‌شود. این روزها و با احیای هنر مکرومه بافی، بسیاری از هنرمندان انواع هنرهای تجسمی و کسانی که آموزش مکرومه بافی را در کارگاه‌های صنایع دستی امروزی دنبال می‌کنند، از انواع نخْ حتی نخ گونی، در هنر مکرومه بافی خود استفاده می‌کنند چون استفاده از متریال‌های متفاوت و غافل‌گیرکننده و همین‌طور ترکیب متریال‌های مختلفْ می‌تواند به ما کمک کند تا بفهمیم که باید خلاقیت خودمان را در کدام بخش‌ها به‌کار بگیریم.
دومین دلیل شناخت انواع نخ مکرومه این است که ما می‌توانیم بفهمیم از کدام نخ باید برای کدام وسیله استفاده کرد و اینجاست که حتی این شناخت می‌تواند به ما بگوید که کدام لوازم مکرومه بافی را باید برای چه وسیله‌ای استفاده کنیم. بهترین راه اما علاوه بر آزمون‌وخطا و جسارت به خرج‌دادن در استفاده از انواع نخ مکرومه، استفاده از تجربه اساتید این حوزه است. این کارْ راه را برای ما کوتاه می‌کند و می‌توانیم بدون صرف هزینه یا زمان اضافی بفهمیم کدام یک از انواع نخ مکرومه برای چه کاری مناسب است. اکتیک جهان کشف تجربه‌ها و استفاده از دانش بهترین متخصصان مکرومه بافی است و شما می‌توانید آنلاین و آفلاین با بهترین اساتید دنیای مکرومه در ارتباط باشید.
بدون دیدگاه، دیدگاه خود را در زیر اضافه کنید!