اغراق نیست اگر بگوییم هر آدمیْ خاک‌بازی، گل‌بازی و بازی با شن‌و‌ماسه را از همان بچگی دوست دارد. شاید همین احساس رضایت‌بخش در کودکی است که باعث می‌شود مجسمه سازی با گل به یکی از مهم‌ترین بخش‌های مجسمه سازی تبدیل شود. همین مسئله دلیلی شد برای اینکه ما این راهنمای کوتاه درباره انواع مختلف خاک رس و مراحل و ابزار لازم برای مجسمه‌سازی با گل را برای شما تهیه کنیم تا این فرآیند یعنی مجسمه‌سازی با گل برای افراد بیشتری آسان‌تر، سرگرم‌کننده‌تر و رضایت‌بخش‌تر به نظر برسد!
در ضمن برای یادگیری و آموزش مجسمه سازی با گِل اصلاً لازم نیست نگران باشید چون با توجه به اینکه اکتیک تمرکزش را روی ایجاد ارتباط بین شما و مدرسان مجسمه سازی، هم به‌صورت آنلاین و هم به‌صورت آفلاین، قرار داده است، فقط کافی است بخواهید که با جهان تجربه‌های نو اکتیک در تماس قرار بگیرید تا بتوانید راه آموزش مجسمه سازی با گل را به‌صورت منظم و با رعایت اصول و قواعد دنبال کنید. در ادامه انواع مختلف خاک رس را به شما معرفی کرده‌ایم.
آنچه می‌خوانید
انواع خاک رس پایه
خاک رس، سفالی نرم و با کاربری آسان است، که در واقع پس از پخت کاملاً سخت و غیر‌متخلخل می‌شود، این خاک برای مبتدیان و به‌منظور مجسمه سازی با گل عالی است و احتمالاً در بین خاک‌ها محبوب‌ترین آنهاست. دومین موردْ خاک رس چینی است؛ برای تهیه ظروف چینی ظریف یا استخوانی، معمولاً از این خاک استفاده می‌کنند. همین جا بگوییم که کار با ظروف چینی دشوار است و در دمای بسیار بالا آتش می‌گیرد، اما این ظروف فوق‌العاده زیبا و محبوب هستند.
خاک رس ظروف سنگی سومین نوع خاک رس پایه است؛ کار با آن بسیار آسان است و با انواع لعاب‌ها و پرداخت ها عالی می‌شود، خاک رس ظروف سنگی برای ساخت قطعات بسیار سخت و محکم، استفاده می‌شود. چهارمین و آخرین مورد گل رس است که به‌تنهایی استفاده نمی‌شود، زیرا وقتی آنها را شل می‌کنید منقبض می‌شوند، گِل‌های دیگر اغلب به این نوع اضافه می‌شوند تا این نوع کارایی بیشتری داشته باشد.
انواع خاک رس آماده‌به‌کار
در این قسمت خاک رسی معرفی می‌شود که می‌توانید مستقیماً مجسمه سازی با گل را با آن شروع کنید و انواع اثر را با آن بسازید. هر کدام از این خاک‌ها را می‌توانید بر اساس علاقه و نوع کار خودتان انتخاب کنید و گاهی حتی می‌توانید این موارد را با یکدیگر ترکیب کنید. درنهایت اینکه شما می‌توانید بنا به نیازتان بهترین خاک رس برای مجسمه سازی را انتخاب کنید.
خاک رس خشک‌شده با هوا
اولین موردْ خاک رس خشک‌شده با هوا است؛ یک خاک رس ابتدایی محبوب که بسیار سرگرم‌کننده و کار کردن با آن آسان است و نیازی به پخت ندارد، اما آثار و قطعات بسیار قوی و بادوامی هم نمی‌شود با آن ساخت.
خاک رس پلیمری
خاک رس پلیمری (خاک رس در فر) دومین مورد است؛ این نوع همچنین به‌عنوان خاک رس پخت در کوره شناخته می‌شود، این خاک یک خاک رس ابتدایی دیگر است که می‌تواند در یک اجاق معمولی آشپزخانه پخته شود.
خاک رس سرامیکی
سومین مورد خاک رس سرامیکی است؛ در واقع، خاک رس سرامیکی اصطلاحی است که برای هر چهار نوع اصلی گل سفالی ذکر شده در بالا استفاده می‌شود. این خاک برای ساخت سرامیک استفاده می‌شود و می‌تواند با سایر خاک‌ها ترکیب شود.
خاک رس مدلسازی
چهارمین نوع، خاک رس مدلسازی است؛ در حالی که خاک رس مدلسازی ممکن است به تقریباً هر خاک رس قابل کار برای ساختن مدل اشاره داشته باشد، معمولاً به معنای خاک رس خشک شده با هوا و به‌عنوان یک خاک اولیه برای استفاده‌های ابتدایی درنظر گرفته می‌شود.
خاک رس بر پایه آب
پنجمین مورد خاک رس بر پایه آب است؛ دقیقاً همان‌طور که از نامش پیداست، این مورد بیشتر خاک رس کوره‌ای و رس‌های طبیعی را پوشش می‌دهد، اما موارد پلیمری یا سایر خاک‌های مبتنی بر روغن با این نوع متفاوتند.
خاک رس طبیعی
ششمین مورد خاک رس طبیعی است؛ این اسم اصطلاحی است برای خاک رسی که به‌طورطبیعی از زمین به‌وجود می‌آید، برخلاف رس‌های مصنوعی (که برخی حتی آن را اصلاً «خشت» نمی‌دانند). کیفیت خاک رس بسته به اینکه از کجا آمده است واقعاً بالا و پایین می‌رود و یکی از عالی‌ترین آنها مثلا در آمریکا راکی ماونتین کلای است.
خاک رس اپوکسی
هفتمین مورد خاک رس اپوکسی است؛ در یک رس مدلسازی معمولی، خاک رس اپوکسی شبیه چسب‌های اپوکسی است، زیرا دارای دو قسمت است که با ترکیب آنها یک خاک رس تشکیل می‌شود که قطعات سفال را در کنار هم نگه می‌دارد. بهترین و پرطرفدارترین ترکیب مدلسازی طبیعی Aves Apoxie Sculpt است.
خاک رس برپایه روغن
درنهایت هشتمین مورد خاک رس بر پایه روغن است که برای مجسمه سازی با گل مورد استفاد قرار می‌گیرد. خاک رس مجسمه سازی بر پایه روغن از ترکیبی از مواد معدنی خاک رس، موم‌ها و روغن‌ها ساخته می‌شود. به آن خاک رس مدل سازی مبتنی بر روغن نیز می گویند، زیرا بیشتر در بین انیماتورها محبوب است. در مقایسه با انواع دیگر خاک‌های فوق، خاک رس روغنی را نمی‌توان پخت و این خاک خشک نمی‌شود، بنابراین می‌توان بارها از آن مجدداً استفاده کرد. نچسب و غیر سمی است، می‌توان از آن برای جزئیات بسیار ظریف استفاده کرد و زمانی که فقط توسط دستان شما گرم می‌شود بسیار انعطاف پذیر است.
مراحل مجسمه سازی با گل چیست؟
شرح کامل فرآیند مجسمه سازی با گل بسیار طولانی‌تر از این است که ما بخواهیم آن را با جزئیات برای شما توصیف کنیم، با این حال، حداقل می‌خواهیم مراحل اساسی هر فرآیند مجسمه سازی با گل را برای شما فهرست کنیم و هر کدام از مراحل را به‌طورخلاصه توضیح دهیم؛ اولین مرحله مجسمه سازی با گل، گوه‌زدن است؛ گوه‌زدن شامل هل‌دادن، غلتاندن و تاکردن خاک رس روی میز است، اما بسیاری از افراد هستند که خاک رس را در دستان خودشان ورز می‌دهند. مجسمه سازی یا شکل‌دادن مرحله دوم است؛ شکل‌دادن یک قطعه سفال یا یک مجسمه گلی، با دست، روی چرخ یا با استفاده از پایه مجسمه سازی و سیم، از جمله مواردی است که در این مرحله انجام می‌شود.
پرتاب یا Throwing مرحله سوم است؛ این مورد درواقع بخشی از مجسمه سازی است و شامل استفاده از چرخ سفالگری، سیم، چاقو و ابزار مجسمه سازی برای رسیدن به فرم مورد نظر است. خشک‌کردن مرحله چهارم است؛ راه‌های مختلفی برای خشک کردن خاک رس وجود دارد تا برای پخت آماده شود. جالب اینکه هنگامی که قطعه خاک رس به اندازه کافی برای پخت خشک شود، به آن سبزه می گویند. پخت بیسکو هم مرحله بعدی است که با برخی از فرآیندها به‌منظور لعاب‌کاری اجرا می‌شود. مرحله ششم لعاب‌دادن است؛ این مرحله شامل استفاده از لعاب است که همراه با گلدان یا مجسمه پخته می‌شود. لعاب می‌تواند سفال را سخت و کمتر متخلخل کند، در این حالت لعاب می‌تواند آب را در خود نگه دارد.
مرحله آخر پخت است؛ به‌جز خاک رس پلیمری یا خشک، خاک رس حداقل یک بار باید پخته شود. این پختن باعث ایجاد واکنش‌های شیمیایی و فیزیکی می‌شود و همین باعث سخت‌شدن و استحکام خاک رس می‌شود و آن را زیباتر می‌کند. البته مراحل و گزینه‌های کوچک دیگری نیز وجود دارد، از جمله تزئینات، سنباده‌زدن، نقاشی، هوازدایی، کلاف‌کردن، خیساندن. اما این مواردی که آوردیم یک لیست اساسی از مراحل اصلی برای هم مجسمه سازی با گل و یا ساخت گلدان با گل است.
برای مجسمه‌سازی با گل به چه چیزی نیاز دارید؟
خبر خوب این است که برای شروع مجسمه سازی با گل نیازی به کوره سفالگری ندارید. یک اجاق سفالی خوب البته مزایای زیادی دارد، اما اگر از خاک رس مناسب استفاده کنید – یعنی خاک رس پلیمری در فر – و برخی نکات و پیشنهادات اولیه را رعایت کنید، می‌توانید در اجاق معمولی خود کار را انجام دهید. با این حال، پخت در کوره، باعث ایجاد یک واکنش شیمیایی در خاک رس می‌شود که آن را سخت‌تر و قوی‌تر می‌کند و به آن سطح براقی می‌بخشد (به خصوص اگر قطعه را لعاب زده باشید). با این حال، پخت با اجاق معمولی شما بسیار سریعتر است، به هیچ وجه نیازی به لعاب ندارد، و باعث صرفه‌جویی در هزینه شما می‌شود – و همچنان قطعات قوی، بادوام و زیبا خواهید داشت.
خب حالا که خیالمان راحت شد که برای مجسمه سازی با گل لزوماً به کوره احتیاج نداریم، می‌توانیم لیست ابزار لازم برای مجسمه سازی با گل را مرور کنیم: سمباده کاغذی، پایه‌های بتنی، سیم یا شبکه سیمی، میخ، گچ، خاک رس مرغوب و با کیفیت، شن، آهک بتونه، دستکش، کاردک نقاشی، چسب PVA و رنگ‌هایی برپایه آب. این موارد ابزارهای اساسی هستند و در کنار این‌ها می‌توان انواع کیت را داشت که به گل شکل می‌دهد و یا می‌تواند روی آن تغییرات ایجاد کند.
حرف آخر؛ وقتی مجسمه سازی با گل الهام‌بخش می‌شود
به نظر می‌رسد بسیاری از افرد موقع کار با خاک رس نگرانی مبهمی دارند و با خودشان فکر می‌کنند که استفاده و تسلط بر آن بسیار دشوار و حتی خسته‌کننده است. واقعیت اما خلاف این است چون مجسمه سازی با گل، هنری بسیار طبیعی، شهودی و با یادگیری آسان است. باید توجه کنید که سختی مجسمه سازی با گل به استعداد یا توانایی مجسمه‌ساز ربطی ندارد بلکه مربوط می‌شود به انتخاب نادرست گل و ابزار مجمسه سازی اشتباه. اگر گِل و ابزار را به‌درستی انتخاب کنیم آن‌گاه مجسمه سازی با گل می‌تواند جزو آرام‌بخش‌ترین کارها باشد و حتی تنش‌ها و اضطراب‌های سرسخت را از بین ببرد.
بر همین اساس دوباره باید تاکید کنیم که آموزش مجسمه سازی با گل رس با بهره‌گیری از تجربه‌های اساتید اکتیک می‌تواند نه‌تنها بهترین راه یادگیری آموزش مجسمه سازی با گل باشد بلکه می‌تواند شما را آنقدر مشتاق و علاقه‌مند کند که همچنان بخواهید دیگر انواع هنرهای تجسمی را هم یاد بگیرید، پس اگر به‌دنبال یادگیری اصولی مجسمه سازی با گل هستید کافی است به جهان تجربه‌های اکتیک متصل شوید.
بدون دیدگاه، دیدگاه خود را در زیر اضافه کنید!